Nadelen van een gemetselde woning
Hoewel in België en Nederland ieder jaar tienduizenden woningen worden gemetseld, is dit bouwsysteem verre van volmaakt.
Eisen ondergrond en fundering
Huizen van baksteen en beton zijn zwaar. Er is een dure fundering nodig om het gewicht te dragen. Muren zijn zwaar en daarom zijn betonnen vloeren dik en voorzien van veel ijzer. Soms moet er zelfs geheid worden.
Arbeidsintensief en mensonvriendelijk
Metselwerk is uitermate arbeidsintensief. Er wordt met stenen gesjouwd en met kruiwagens specie heen en weer gereden. Muren zijn niet altijd vlak en verticaal en de maatvoering wijkt soms centimeters af.
Metselploegen moeten elke dag naar de bouwplaats reizen en staan daar in weer en wind te werken. Soms ligt het werk stil, bijv. als het vriest (of uw huis blijkt achteraf kromme muren te hebben).
Als na maanden het metselwerk af is moet aan de buitenkant gevoegd worden. Voegers bouwen steigers, voegen een paar vierkante meter, verplaatsen de steiger, voegen weer een paar vierkante meter, enz. Ook deze mensen werken onder de meest barre omstandigheden.
De binnenmuren moeten afgewerkt worden; meestal worden ze gestukadoord. Opnieuw een arbeidsintensief karwei met veel gesjouw, waarbij de stukadoors altijd in de tocht staan; dit werk moet gedaan worden voordat de woning winddicht is, anders droogt het stucwerk niet goed.
Ook de afwerkvloeren (chappe) moeten gemaakt worden zolang de woning open is i.v.m. het drogen.
Veel kans op problemen
Leidingen voor verwarming, water, riolering en elektra moeten aangebracht worden vóórdat het pleisterwerk en de afwerkvloeren gemaakt worden. Doorgaans worden de leidingen in de wanden gefreesd en dozen voor elektra worden uitgekapt, een stoffig, lawaaierig en arbeidsintensief karwei. Als de loodgieter, elektricien en verwarmingsmonteur maanden later terugkomen vinden zij dikwijls beschadigde leidingen, leidingen die volgelopen zijn en dozen die scheef zitten. Mensen zijn urenlang bezig een dergelijk probleem op te lossen.
Jarenlang bouwen
Na 8-12 maanden kunnen de ramen en buitendeuren geplaatst worden. Het huis is dicht, de ruwbouw is klaar en de bouw is zo’n beetje halverwege. Als u in eigen beheer bouwt bent u nog 6-12 maanden van de verhuizing verwijderd.
Mensen die een woning bij RD Benelux hebben besteld (en tegelijk met u zijn begonnen) wonen inmiddels al zeker een half jaar.
Water, water en nog eens water
Water is onontbeerlijk voor mensen, dieren en planten en je kunt er heerlijk in zwemmen. In huis wil je echter geen water hebben en al evenmin in de constructie van het huis.
Water geleidt kou van buiten naar binnen in de winter, water zorgt voor vocht en is een ideale voedingsbodem voor schimmels en ongedierte. Water en vocht veroorzaken vervelende geurtjes en het huis voelt klam en onaangenaam. Water tast het metselwerk aan waardoor duur onderhoud nodig is.
Als we dat allemaal zo graag willen vermijden, waarom gebruiken we dan duizenden liters water bij het bouwen van een huis?
En waarom laten we tonnen water in de muren en vloeren sijpelen bij tientallen regenbuien terwijl het huis in aanbouw is?
Dat water kan alleen maar uit het huis als de woning een paar weken flink wordt verwarmd en gelucht, maar wie doet dat (met de huidige brandstofprijzen)? En er blijft sowieso flink wat vocht achter.
Het zou veel slimmer zijn een bouwmethode toe te passen, waarbij helemaal geen water gebruikt wordt.
Eeuwige strijd tegen vocht
Maar stelt u zich voor, dat u het bouwvocht snel uit uw nieuwe woning krijgt. Het merendeel tenminste, want het laatste beetje bouwvocht doet er tot wel 10 jaar over om helemaal op te drogen. Soms ontstaan er in buitenmuren witte kringen, die nooit meer weg gaan.
Helaas bent u nog steeds niet zeker, dat u bevrijd bent van water, vocht en alle daarbij behorende narigheid. Steen is niet alleen een prima thermische geleider (waardoor het in uw huis net zo koud of warm wordt als buiten), steen is ook een vrij goede geleider van water en vocht.
Als het regent, dan worden bakstenen nat aan de buitenkant en het water wordt naar binnen verspreid. Als een muur maar dik genoeg is blijft zo’n muur aan de binnenkant toch droog. Tot begin 20ste eeuw bouwde men dan ook huizen met muren van wel 50cm dik. Dat ging natuurlijk ten koste van de binnenruimte.
Meer en meer ging men over op het bouwen van huizen met spouwmuren. Een buitenmuur van 10cm, een ruimte van 5cm en een binnenmuur van 10cm werd min of meer standaard in de woningbouw, tot in de zeventiger jaren van de vorige eeuw.
Een spouwmuur is de ideale manier om vocht buiten te houden, de bakstenen droog te houden en tegelijkertijd de wanddikte te beperken (tot 25cm). Tijdens een regenbui wordt alleen de buitenmuur nat; de bakstenen worden echter aan de binnenkant net zo nat als aan de buitenkant. Gelukkig circuleert er lucht in de spouw, zodat de stenen snel weer drogen (zowel aan de binnen- als aan de buitenkant).
Effectieve isolatie onhaalbaar
Misschien krijgt u de vocht- en waterproblemen opgelost, maar hoe zit het met thermische isolatie?
Slecht, zo vond men vanaf de eerste oliecrisis in 1973. De buitenmuur isoleert niet, de binnenmuur niet en de circulerende lucht in de spouw al evenmin. De warmte van de kachel verdwijnt pijlsnel naar buiten en het huis is alleen warm te houden door steeds nieuwe warmte te produceren, waarbij constant almaar duurder wordende brandstof wordt verstookt.
Het isoleren van bestaande woningen was niet zo eenvoudig. Eind zeventiger en begin tachtiger jaren werden veel spouwmuren geïsoleerd door in de voegen gaten te boren, de spouwmuren te vullen met isolatie en de gaten weer te dichten. Een prima oplossing om de thermische isolatie te verbeteren (hoewel inmiddels vaststaat dat 5cm, de dikte van de spouw niet zoveel helpt). Helaas heeft die aanpak een nogal negatief effect op de buitenmuur, want omdat de drogende werking van luchtcirculatie in de spouw wegvalt, blijven de buitenmuren nat of vochtig.
Sedert zo’n 30 jaar worden nieuwbouw woningen bijna allemaal “geïsoleerd” met minerale wol, die tegen de buitenkant van de binnenmuur aangebracht wordt. Mits goed aangebracht en van voldoende dikte geeft dit een redelijke thermische isolatie.
Helaas gaat er veel fout. Op de eerste plaats is echt effectieve isolatie minstens 15-20cm dik, maar als dat in de spouw aangebracht wordt, dan wordt de totale wanddikte al gauw 40cm. Immers, 2x de dikte van de baksteen, 5cm spouw en 15cm isolatie is in totaal 40cm. Stel dat een woning 8×8 meter is, dan is de totale omtrek 32 meter, met de verdieping erbij is de omtrek 64m. Als de muur 20cm dikker wordt, dan verliest u 64 x 0,20 = 12,8m² vloeroppervlak; oftewel het oppervlak van een complete en niet eens zo kleine slaapkamer !
Doorgaans is de isolatie niet meer dan 5cm dik. Bovendien wordt die in veel gevallen nogal nonchalant aangebracht. Door onvoldoende bevestiging en kieren tussen de platen neemt het effect met wel 25% af.
Dikwijls wordt gesjoemeld met de dikte van de spouw. Door die maar 2 of 3 cm te maken wordt binnen weer wat ruimte gewonnen. Daardoor raakt de isolatie op veel plaatsen de buitenmuur, waardoor het materiaal nat wordt en het isolerend effect nog verder afneemt. Luchtcirculatie in de spouw wordt eveneens minder, waardoor de buitenmuur en de isolatie continu nat blijven.
Waartoe een te hoge luchtvochtigheid in veel stenen huizen leidt wordt uitgebreid omschreven op www.murprotec.be. (De oplossingen zijn meestal alleen maar symptoombestrijding, de oorzaken worden niet altijd aangepakt)
De resultaten zijn een onaangenaam klimaat door teveel vocht, onnodig onderhoud, een kil huis. En niet te vergeten, steeds opnieuw forse nota’s voor gas of olie, jaar in jaar uit.
Salpeterzuur
Lelijke witte vlekken, die in het metselwerk zichtbaar worden, ontstaan door salpeterzuur. Dit zuur komt uit het cement en is heel moeilijk te verwijderen; bovendien komt het graag terug. Als het langs de ramen lekt kan het glas aangetast worden.
Ronduit gevaarlijk is salpeterzuur binnenshuis. Het is verantwoordelijk voor de zurige geur van een nieuw huis. Na enige tijd verdwijnt die geur, tenzij er teveel vocht in huis blijft.
Waarom zou u al deze problemen voor lief nemen als er een beter alternatief is? Een alternatief zonder nadelen, maar met heel veel voordelen…